تعریف مدیریت از نگاه دراکر

پیتر دراکر در کتاب « مدیریت» خود درباره تاریخچه مدیریت اینگونه می گوید:

ریشه اصلی مدیریت تقریبا به 200 سال قبل برمی گردد.

اما مدیریت بعنوان یک کارکرد، مدیریت بعنوان یک کار ممتاز، بعنوان یک اصل و قلمرو مطالعاتی- همگی محصول قرن بیستم هستند.

بیشتر مردم بعد از جنگ جهانی دوم از مدیریت آگاهی یافتند. بعد از گذشت سال ها جامعه ما  یک “جامعه دانشور” شده ، یک جامعه “سازمانی” و یک جامعه ” شبکه ای”

دراکر معتقد بود از آنجایی که بیشتر کارهای اجتماعی در قرن بیستم از طریق نهادهای سازمان یافته انجام می شد، شرکت های تجاری، سیستم های آموزشی، دانشکده ها و دانشگاه ها، بیمارستان ها ، مراکز تحقیقاتی، دولت و کارگزاران دولتی و ..

هرکدام از این ها به نوبه خود به” مدیرانی” سپرده شدند که عمل مدیریت انجام می دادند.

مدیریت چیست؟

مدیریت و مدیران نیاز ویژه همه سازمان ها هستند.از کوچکترین تا بزرگ ترین آن ها.

آن ها عضو مخصوص هر سازمانی هستند و سبب انسجام و کار سازمان ها می گردند. هیچ سازمانی بدون مدیر نمی تواند کار کند.

 مدیریت چیست؟ آیا مجموعه ای از فنون و حیله هاست؟ دسته ای از فنون تحلیلی شبیه آنچه که در دانشگاههای بازرگانی آموزش داده می شوند؟

 البته اینها مهم هستند، دقیقا مثل دماسنج و تشریح  که برای یک فیزیکدان مهم است اما تکامل و تاریخ مدیریت می آموزند که مدیریت علاوه بر همه اینها شامل چند اصول بنیادی است.

اصول بنیادین مدیریت از نگاه دراکر

۱) مدیریت در مورد موجودات انسانی است.

کار مدیریت این است که افراد را قادر سازد به انجام کار بپردازند قوتهای افراد را اثر بخش سازد و ضعفهایشان را کنار بگذارد.

این روی هم رفته همان سازمان است و به همین دلیل است که مدیریت بنیادی است و تعیین کننده است.

 این روزها همه به طور عملی،بخصوص افراد تحصیلکرده، توسط سازمان های مدیریت شده ای استخدام میشوند سازمانهای بزرگ و کوچک، تجاری و غیرتجاری دوران زندگی ما متکی به مدیریت است و توانایی ما برای مشارکت در جامعه نیز بستگی زیادی به مدیریت سازمانی دارد که ما در آن کار می کنیم و همچنین بستگی به مهارت ها، فداکاری ها و تلاشهای ما دارد.

(۲) چون مدیریت به انسجام افراد در یک فعالیت مشترک می پردازد و عمیقا به فرهنگ وابسته است.

آنچه مدیران در آلمان ،در انگلستان، در آمریکا، در ژاپن، در برزیل انجام دهند دقیقا شبیه هم هستند.

چگونگی انجام کار است که می تواند کاملا متفاوت باشد

به همین دلیل یکی از چالشهای اصلی که  مدیران در کشورهای توسعه یافته با آن روبرو می شوند این است که بخشی از سنتها، تاریخ و فرهنگی را که در آن هستند پیدا کرده و شناسایی نمایند تا بتوانند بعنوان آجرهای بنای مدیریت خود از آنها استفاده کنند.

تفاوت بین موفقیت اقتصادی ژاپنی و عقب افتادگی نسبی هندی بیشتر با این حقیقت قابل توضیح است که مدیران ژاپنی می توانند مفاهیم مدیریتی وارداتی را در سرزمین فرهنگی خودشان بکارند و پرورش دهند.

(3)هر سازمانی نیازمند تعهد به اهداف عمومی و ارزشهای مشترک است.

بدون چنین تعهدی سازمانی وجود نخواهد داشت تنها انبوه جمعیت خواهند بود. سازمان بایداهداف  ساده روشن و وحدت بخشی داشته باشد ماموریت اصلی سازمان باید به اندازه کافی روشن و بزرگ باشد که ارائه دهنده دیدگاه عمومی باشد. مقاصدی که تجلی بخش آن اهداف هستند باید روشن، عمومی و قابل تصدیق و تایید باشند.

اولین کار مدیران این است که به اهداف ،ارزشها و مقاصد فکر کنند آنها را ایجاد کنند و با مثالی نشان دهند.

(۴) مدیران باید سازمان و اعضای آن را قادر سازند که به موازات نیازها و تغییر فرصتها

رشد کرده و توسعه یابند. هر سازمانی یک موسسه یادگیری و آموزش است تربیت و رشد باید در همه سطوح برقرار گردد – تربیت و رشد هرگز توقف ندارد.

(۵) هر سازمانی مرکب از افرادی با مهارتها و دانشهای مختلفی است که انواع کارهای بسیار متفاوتی را انجام می دهند

باید مبتنی بر ارتباطات و مسئولیتهای فردی باشند همه اعضاء نیاز دارند که به هدفی که در پیش دارند فکر کنند – و مطمئن گردند که همکاران آنها آن هدف را میشناسند و درک می نمایند.

همه باید فکر کنند که مدیون دیگرانند – و اطمینان حاصل کنند که دیگران هم این را می دانند. همه باید فکر کنند که به نوبه خود چه نیازهایی به دیگران دارند – ویقین کنند که دیگران می دانند که چه انتظاراتی از آنها دارند.

(۶) نه تعداد برونداد و نه رده پایین بودن به خودی خود ملاک مناسبی برای ارزیابی عملکرد مدیریت و سازمان نمی باشد.

وضعیت ،بازار ،نوآوری بهره وری، رشد افراد، کیفیت پیامدهای مالی – همگی در عملکرد سازمان و بقای آن مهم هستند سازمانهای غیر انتفاعی هم برای ارزیابی ماموریت اصلی خود نیازمند ارزیابی هستند.

دقیقا مثل انسانی که نیازمند انواع ارزیابیها برای سنجش سلامتی و عملکرد خودش است یک سازمان هم نیازمند انواع ارزیابیها برای سنجش سلامتی و عملکرد خودش است عملکرد باید مبتنی بر سازمان و مدیریت آن باشد، باید اندازه گرفته شود – یا حداقل مورد داوری قرار گیرد و این ارزیابی باید به طور مستمر بهبود پیدا کند.

( 7)مهم ترین چیزی که باید در مورد هر سازمانی به یاد داشت این است که نتایج تنها در خارج سازمان) وجود دارند. نتیجه (هدف) یک کسب و کاری رضایت مشتری است.

هدف بیمارستان معالجه بیماران است. هدف مدرسه دانش آموزی است که آنچه را یاد گرفته است ده سال بعد بکار بگیرد. در درون سازمانها فقط هزینه ها وجود دارند.مدیرانی که این اصول را بشناسند و بر اساس آنها مدیریت نمایند مدیرانی موفق و کاملی خواهند بود.

ودر پایان مدیریت را اینگونه بطور خلاصه تشریح می کند:

مدیران عامل دگردیسی هستند. نیروی کار را در کشورهای توسعه یافته از حالت کارگران دستی به کارگران  دانشور تحصیلکرده تبدیل نموده است. این کار با بکارگیری دانش کار تحقق یافته است. مدیریت تلاش انسان را  از همه جهات در یک سازمان واحد به هم پیوند می دهد و در نتیجه یک عملکرد اجتماعی نوین می گردد.

اصول و کاربرد مدیریتی که برای اثربخشی همه سازمان های جامعه مهم است.

برای انجام این عملکرد خوب، مدیریت مبتنی است بر دانش انسانی، علوم اجتماعی و فن آوری.

بدین ترتیب مدیریت در واقعی ترین معنای خود یک هنر آزاد است و چون هنرهای آزاد مفید و کاربردی اند، پس مدیریت یک اصل است.

مالک یا مدیر؟

مدیریت مقدم بر مالک و حتی رتبه ای بالاتر از آن دارد. مالک شرکت باید بخاطر نیاز شرکت، مطیع مدیریت و مدیر باشد.

دراکر می گوید:

تغییر از شرکتی که مالک و موسس آنر ا اداره می کند به شرکتی که نیازمند مدیریت است، تغییری بنیان کن است.

دراکر به زیبایی موسس و مالک را به حیوانی کوچک و حشره ای سخت پوست تشبیه می کند و مدیر را به حیوانی دارای استخوان بندی و اسکلت.

حشره سخت پوست بیش از چند سانتی متر رشد نمی کند اما حیوان با استخوان بندی و اسکلت رشد می کند  و بزرگ می شود و زمانی که سازمانی رشد کرد و بزرگ شد نیاز به مدیر در آن ضرورت پیدا می کند.

تعریف مدیریت با کلماتی متفاوت؛

مدیریت وظیفه است

مدیریت نظم و ترتیب است

مدیریت مردم هستند

هر موفقیتی در مدیریت موفقیت مدیر است و هر شکستی شکست مدیر

افراد مدیریت می کنند تا اعمال  زور و عمل

دیدگاه، نحوه کنش و انسجام مدیران نشان می دهد که آن ها مدیریت می کنند یا نه